CÁC HỆ THỐNG SỐ TRONG TOÁN HỌC
Từ cổ đại đến hiện đại, con người đã phát triển và sử dụng nhiều hệ thống đếm và biểu diễn số khác nhau. Sau đây, Trường THPT Sài Gòn sẽ giới thiệu tới các bạn một số hệ thống số quan trọng từ cổ đại đến hiện đại:
- Hệ Thống đếm ngón tay:
Các nền văn hóa cổ đại thường sử dụng hệ thống đếm dựa trên ngón tay và ngón chân.
- Hệ Thống số La Mã:
La Mã sử dụng một hệ thống ký hiệu số dựa trên ký tự chữ cái, bao gồm các ký hiệu I, V, X, L, C, D, M để biểu diễn các giá trị khác nhau.
- Hệ Thống số Ấn Độ-Ả Rập:
Hệ thống số Ấn Độ-Ả Rập, hoặc hệ thống số thập phân, được sử dụng rộng rãi ngày nay. Nó bao gồm các chữ số từ 0 đến 9 và sử dụng cơ số 10.
- Hệ Thống số của người Babylon:
Người Babylon sử dụng một hệ thống số cơ bản dựa trên cơ số 60, có thể thấy trong cách chúng ta sử dụng các đơn vị thời gian như giây, phút và độ.
- Hệ Thống số quy mô của người Maya:
Dân số Maya sử dụng một hệ thống số cơ bản dựa trên cơ số 20 và 18.
Các Ký Hiệu Số:
Chấm (.) và Gạch Ngang (_):
Chấm (.) đại diện cho số 1.
Gạch ngang (_) đại diện cho số 5.
Ký Hiệu Dạng Con Lâu (Bar):
Ký hiệu dạng con lâu là các thanh ngang dọc (có thể hiểu như thanh sấp ở dưới và thanh đứng ở trên) được sử dụng để biểu diễn các con số từ 1 đến 4.
Con Số (Hệ Thống Đếm Cơ Bản):
Hệ thống cơ bản của dân tộc Maya bao gồm các con số từ 0 đến 19, nơi mỗi con số được biểu diễn bằng cách kết hợp chấm và gạch ngang với ký hiệu dạng con lâu.
*Ví dụ:
Dưới đây là một số con số trong hệ thống số quy mô của người Maya:
0: (không có ký hiệu)
1: .
2: ..
3: …
4: ….
5: _
6: _.
7: _..
8: _…
9: _….
10: | (một dòng dọc)
11: |.
12: |..
13: |…
14: |….
15: |_
16: |_.
17: |_..
18: |_…
19: |_….
Cách Đếm:
Người Maya sử dụng hệ thống số này để thực hiện các phép tính toán trong các hoạt động hàng ngày, cũng như trong việc xây dựng các công trình kiến trúc và lên lịch. Hệ thống số quy mô 20-18 của họ thể hiện sự sáng tạo và sự hiểu biết của họ về toán học và thời gian.
- Hệ Thống số nhị phân:
Hệ thống số nhị phân chỉ sử dụng hai chữ số là 0 và 1. Nó là hệ thống số cơ bản trong máy tính và lĩnh vực liên quan đến lập trình.
- Hệ Thống số bát phân:
Hệ thống số tám phân sử dụng tám chữ số từ 0 đến 7. Nó cũng được sử dụng trong một số máy tính.
- Hệ Thống số thập lục phân:
Trong một số trường hợp, hệ thống số mười sáu phân được sử dụng, sử dụng các ký hiệu từ 0 đến 9 và các ký hiệu chữ cái từ A đến F.
Những hệ thống số này đều phản ánh sự phát triển lịch sử và văn hóa của các dân tộc khác nhau trên thế giới. Hệ thống số thập phân, dựa trên cơ số 10, được sử dụng rộng rãi và trở thành chuẩn quốc tế trong thời đại hiện đại.